Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του παγκρέατος, ανάλογα με το αν ο καρκίνος ξεκίνησε στο εξωκρινικό ή ενδοκρινικό τμήμα του οργάνου. Σπάνια, μπορούν να ξεκινήσουν και άλλα είδη καρκίνου στο πάγκρεας, όπως το λέμφωμα και το σάρκωμα.

Εξωκρινείς όγκοι παγκρέατος.

Αυτοί είναι οι πιο κοινοί τύποι καρκίνου του παγκρέατος. Το αδενοκαρκίνωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος εξωκρινούς όγκου παγκρέατος. Αυτός ο όγκος αρχίζει συνήθως στους πόρους του παγκρέατος, για αυτό ονομάζεται αδενοκαρκίνωμα των πόρων του παγκρέατος. Πολύ λιγότερο συχνά, εάν ο όγκος ξεκινά από τις κυψελίδες, ονομάζεται κυψελιδικό αδενοκαρκίνωμα.

Ενδοπορικό θηλώδες βλεννώδες νεόπλασμα (IPMN).

Ένα IPMN είναι ένας όγκος που αναπτύσσεται μέσα στους πόρους του παγκρέατος και παράγει ένα παχύρρευστο υγρό που ονομάζεται βλέννη. Το IPMN δεν είναι καρκίνος όταν ξεκινά αλλά μπορεί να γίνει καρκίνος αν δεν αντιμετωπιστεί. Μερικές φορές, ένα IPMN έχει ήδη επιδεινωθεί και γίνει καρκίνος τη στιγμή της διάγνωσής του.

Σπανιότεροι τύποι εξωκρινών παγκρεατικών όγκων περιλαμβάνουν: καρκίνωμα κυψελιδικών κυττάρων, αδενοπλακώδες καρκίνωμα, κολλοειδές καρκίνωμα, γιγαντοκυτταρικός όγκος, hepatoid καρκίνωμα, βλεννώδες κυστικό νεόπλασμα, παγκρεατοβλάστωμα (pancreatoblastoma), ορώδες κυσταδένωμα, καρκίνωμα από κύτταρα “σφραγιστήρος δακτυλίου” (signet ring cell carcinoma), συμπαγή ψευδοθηλώδη όγκο (solid pseudopapillary tumor), καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα, αδιαφοροποίητο καρκίνωμα.

Ενδοκρινικοί όγκοι.

Ονομάζονται επίσης παγκρεατικοί νευροενδοκρινικοί όγκοι (PNETs) ή όγκοι κυττάρων νησιδίων (islet cell tumors). Είναι πολύ λιγότερο συχνοί από τους εξωκρινείς όγκους και αποτελούν περίπου το 7% των παγκρεατικών καρκίνων. Ένας παγκρεατικός νευροενδοκρινικός όγκος μπορεί να λειτουργεί ή να μην λειτουργεί. Ένας όγκος που λειτουργεί παράγει ορμόνες. Ένας μη λειτουργικός όγκος δεν παράγει ορμόνες. Ένας λειτουργικός νευροενδοκρινικός όγκος ονομάζεται με βάση την ορμόνη που συνήθως τα κύτταρά του παράγουν, όπως:

Για τους περισσότερους τύπους καρκίνου, η βιοψία είναι ο μόνος σίγουρος τρόπος για τον γιατρό να γνωρίζει αν μια περιοχή του σώματος έχει καρκίνο. Σε μια βιοψία, ο ιατρός παίρνει ένα μικρό δείγμα ιστού και το στέλνει για ιστολογική εξέταση στο παθολογοανατομικό εργαστήριο. Εάν η βιοψία δεν είναι δυνατή, ο γιατρός μπορεί να προτείνει άλλες εξετάσεις που θα βοηθήσουν στη διάγνωση.

Αυτή η λίστα περιγράφει επιλογές διαγνωστικών εξετάσεων αυτού του τύπου καρκίνου. Δεν χρησιμοποιούνται όλες οι εξετάσεις που αναφέρονται παρακάτω για κάθε άτομο. Ο γιατρός σας θα εξετάσει αυτούς τους παράγοντες κατά την επιλογή ενός διαγνωστικού τεστ:

Τον τύπο του καρκίνου που υποπτεύεται

Τα συμπτώματά σας

Την ηλικία σας, την γενική κατάσταση της υγείας σας και το οικογενειακό ιστορικό

Τα αποτελέσματα προηγούμενων ιατρικών εξετάσεων

η διάγνωση πρέπει να επιβεβαιωθεί με δείγμα ιστού από τον όγκο που λαμβάνεται κατά τη διάρκεια βιοψίας, αναρρόφησης με λεπτή βελόνα (FNAB) ή χειρουργικής επέμβασης.

Βιοψία.

Bιοψία είναι η αφαίρεση μικρής ποσότητας ιστού για ιστολογική εξέταση στο μικροσκόπιο. Άλλες εξετάσεις μπορεί να υποδηλώνουν ότι υπάρχει καρκίνος, αλλά για τους περισσότερους καρκίνους μόνο μια βιοψία μπορεί να κάνει μια σαφή διάγνωση. Ο παθολογοανατόμος είναι ο γιατρός που ειδικεύεται στην ερμηνεία των εργαστηριακών εξετάσεων και στην αξιολόγηση των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων για τη διάγνωση ασθενειών (ιστολογική εξέταση). Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι συλλογής ενός δείγματος ιστών:

Αναρρόφηση δια λεπτής βελόνας (FNAB). Κατά την FNAB χρησιμοποιείται από τον γαστρεντερολόγο μια λεπτή βελόνα που εισάγεται στο πάγκρεας για να αναρροφήσει τα κύτταρα της βλάβης. Αυτό γίνεται συνήθως υπό καθοδήγηση με υπέρηχο (EUS) ή διαδερμικά, υπό καθοδήγηση με αξονική (CT) σάρωση.

Βιοψία με βελόνα ή Tru-Cut για τη συλλογή ενός μεγαλύτερου τεμαχίου ιστού. Ένα μεγαλύτερο κομμάτι ιστού μπορεί να είναι χρήσιμο, εκτός για την ιστολογική εξέταση, για τη μοριακή ή γενετική εξέταση του όγκου. Η βιοψία με βελόνα εκτελείται από γαστρεντερολόγο.

Εάν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα, μπορεί επίσης να απαιτείται βιοψία από μία από αυτές τις άλλες περιοχές, όπως το συκώτι. Και πάλι, αυτό μπορεί να γίνει μέσω του δέρματος, όπως εξηγήθηκε παραπάνω, ή λιγότερο συχνά, με χειρουργική επέμβαση. Αυτός ο τύπος χειρουργικής επέμβασης μπορεί να γίνει μέσω μιας μεγαλύτερης τομής στην κοιλιακή χώρα, που ονομάζεται λαπαροτομία. Ή μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας πολύ μικρότερες τομές που παρέχουν ανοίγματα για μια μικροσκοπική φωτογραφική μηχανή και χειρουργικά εργαλεία, που ονομάζεται λαπαροσκοπική προσέγγιση.

Μοριακή εξέταση του όγκου.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει πρόσθετο μοριακό έλεγχο στο δείγμα όγκου για να αναζητήσει πθανές μεταλλαγές σε συγκεκριμένα γονίδια και πρωτεΐνες.

Για τον καρκίνο του παγκρέατος, μπορεί να γίνει έλεγχος για μικροδορυφορική αστάθεια (MSI-high), ή / και έλεγχος για την γενετική μεταλλαγή που ονομάζεται σύντηξη NTRK.

Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να βοηθήσουν τους γιατρούς να καθορίσουν τις επιλογές θεραπείας.

Επιπλέον διαγνωστικές εξετάσεις:

Οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει καρκίνο του παγκρέατος:

Ηλικία.

Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος αυξάνεται με την ηλικία. Οι περισσότεροι άνθρωποι που αναπτύσσουν καρκίνο του παγκρέατος είναι μεγαλύτεροι από 45 ετών. Στην πραγματικότητα, το 90% είναι ηλικίας άνω των 55 ετών και το 70% είναι ηλικίας άνω των 65 ετών. Ωστόσο, οι ενήλικες οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να διαγνωστούν με καρκίνο του παγκρέατος.

Φύλο.

Περισσότεροι άντρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του παγκρέατος παρά γυναίκες.

Φυλή/εθνότητα.

Οι έγχρωμοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό από τους ασιατικούς, ισπανόφωνους ή λευκούς να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος. Οι άνθρωποι της εβραϊκής φυλής Ashkenazi είναι επίσης πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος (βλ. Οικογενειακό ιστορικό, παρακάτω).

Κάπνισμα.

Οι άνθρωποι που καπνίζουν είναι 2 έως 3 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο του παγκρέατος από αυτούς που δεν καπνίζουν.

Η παχυσαρκία και η διατροφή.

Η τακτική κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του παγκρέατος. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι παχύσαρκοι και ακόμη και οι υπέρβαροι άνδρες και γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν και να πεθάνουν από καρκίνο του παγκρέατος. Η χρόνια, βαριά χρήση αλκοόλ μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος, πιθανότατα προκαλώντας υποτροπιάζουσα παγκρεατίτιδα.

Διαβήτης.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο διαβήτης, ειδικά όταν το άτομο πάσχει εδώ και πολλά χρόνια, αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος. Επιπλέον, η ξαφνική εμφάνιση διαβήτη αργότερα κατά την ενηλικίωση μπορεί να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα του καρκίνου του παγκρέατος. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε οτι δεν σημαίνει αυτό πως όλα τα άτομα που έχουν διαβήτη ή που αναπτύσσουν διαβήτη ως ενήλικες, αναπτύσσουν καρκίνο του παγκρέατος.

Οικογενειακό ιστορικό.

Ο καρκίνος του παγκρέατος συνδέεται με γενετικές καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος και άλλων μορφών καρκίνου. Αυτό ονομάζεται οικογενής καρκίνος του παγκρέατος. Εσείς και η οικογένειά σας μπορεί να διατρέξετε κίνδυνο εάν 2 ή περισσότεροι συγγενείς πρώτου βαθμού ή τουλάχιστον 3 μέλη της οικογένειας έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του παγκρέατος. Οι συγγενείς πρώτου βαθμού περιλαμβάνουν τους γονείς, τα παιδιά και τα αδέλφια. Η ASCO ενθαρρύνει τα άτομα που διαγνώστηκαν με παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα να μιλήσουν με το γιατρό τους για το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου τους. Ακόμα και χωρίς ένα ισχυρό οικογενειακό ιστορικό, τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα μπορεί να θελήσουν να εξεταστούν για τον κληρονομικό καρκίνο του παγκρέατος ή άλλων μορφών καρκίνου (βλ. HereditArray, τεστ γενετικής προδιάθεσης για καρκίνο).

Σπάνιες κληρονομικές καταστάσεις.

Τα μέλη οικογενειών με ορισμένες ασυνήθιστες κληρονομικές καταστάσεις έχουν επίσης σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος, καθώς και άλλων μορφών καρκίνου. Οι κυριώτερες από αυτές περιλαμβάνουν:

Η κληρονομική παγκρεατίτιδα, η οποία είναι μια κατάσταση που σχετίζεται με υποτροπιάζουσα παγκρεατίτιδα και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος.

Σύνδρομο Peutz-Jeghers (PJS)

Οικογενές κακόηθες μελάνωμα και καρκίνος του παγκρέατος (FAMM-PC)

Κληρονομικό σύνδρομο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών (HBOC)

Σύνδρομο Lynch

Άτομα με τις ακόλουθες κληρονομικές καταστάσεις μπορεί επίσης να έχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του παγκρέατος:

Σύνδρομο Li-Fraumeni (LFS)

Οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση (FAP)

Χρόνια παγκρεατίτιδα.

Η παγκρεατίτιδα είναι η φλεγμονή του παγκρέατος, μια οδυνηρή παγκρεατική νόσος. Ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν ότι η χρόνια παγκρεατίτιδα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος.

Χημικές ουσίες.

Η έκθεση σε συγκεκριμένα χημικά προϊόντα όπως φυτοφάρμακα, βενζόλιο, ορισμένες χρωστικές ουσίες και πετροχημικά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος.

Βακτήρια.

Ένα κοινό βακτήριο που ονομάζεται Helicobacter pylori (H. pylori), προκαλεί φλεγμονή και έλκη στο στομάχι. Η μόλυνση με το Η. Pylori αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου και καρκίνου του παγκρέατος. Ωστόσο, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος δεν είναι τόσο υψηλός όσο ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.

Ηπατίτιδα Β.

Οι ιοί ηπατίτιδας μολύνουν το ήπαρ. Μία μελέτη έδειξε ότι λοίμωξη από ηπατίτιδα Β ήταν δύο φορές πιο συχνή σε άτομα με καρκίνο του παγκρέατος παρά σε άτομα χωρίς καρκίνο.

Κίρρωση.

Η κίρρωση αναπτύσσεται όταν τα ηπατικά κύτταρα υποστούν βλάβη και αντικαθίστανται από ιστό ουλής. Οι περισσότερες περιπτώσεις κίρρωσης οφείλονται στην κατάχρηση οινοπνεύματος. Άλλες αιτίες είναι η ιογενής ηπατίτιδα, η αιμοχρωμάτωση και κάποιες άλλες σπάνιες μορφές χρόνιας ηπατικής νόσου.

Τα άτομα με καρκίνο του παγκρέατος μπορεί να παρουσιάσουν τα ακόλουθα συμπτώματα. Μερικές φορές, τα άτομα με καρκίνο του παγκρέατος δεν έχουν καμία από αυτές τις ενοχλήσεις. Ή, η αιτία ενός συμπτώματος μπορεί να είναι μια διαφορετική ιατρική κατάσταση που δεν είναι καρκίνος.

Οι γιατροί συχνά λένε ότι ο καρκίνος του παγκρέατος είναι μια “σιωπηλή ασθένεια” επειδή δεν υπάρχουν από νωρίς  αισθητά συμπτώματα. Επίσης, προς το παρόν δεν υπάρχουν συγκεκριμένες δοκιμές που να μπορούν να εντοπίσουν με αξιοπιστία τον καρκίνο του παγκρέατος για άτομα που δεν έχουν συμπτώματα. Όταν οι άνθρωποι έχουν συμπτώματα, είναι συχνά παρόμοια με τα συμπτώματα άλλων ιατρικών καταστάσεων, όπως έλκος ή παγκρεατίτιδα (βλέπε Παράγοντες Κινδύνου). Καθώς ο καρκίνος μεγαλώνει, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Κίτρινο δέρμα και μάτια, σκουρόχρωμα ούρα, φαγούρα, τα οποία είναι σημάδια ίκτερου που προκαλούνται από το μπλοκάρισμα των χολικών αγωγών (χοληφόρων πόρων)

Πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα ή στο άνω μέρος της πλάτης

Επώδυνη διόγκωση του βραχίονα ή του ποδιού λόγω θρόμβου αίματος

Αίσθημα καύσου στο στομάχι ή άλλες γαστρεντερικές ενοχλήσεις

Αίσθηση “φουσκώματος” στο στομάχι

Πλωτά κόπρανα με ιδιαίτερα κακή οσμή και ασυνήθιστο χρώμα λόγω αδυναμίας του οργανισμού να χωνεύει καλά τα λίπη

Αδυναμία

Απώλεια της όρεξης

Ναυτία και έμετος

Κρυάδα

Πυρετός

Ανεξήγητη απώλεια βάρους

Αν ανησυχείτε για οποιεσδήποτε αλλαγές βιώνετε, επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Ο γιατρός σας θα ρωτήσει πόσο καιρό και πόσο συχνά βιώνετε τα συμπτώματα, εκτός από άλλες ερωτήσεις.